UNIVERSIDAD DEL PAIS VASCO / EUSKAL HERRIKO UNIBERTSITATEA UPV/EHU |
GRUPO DE INVESTIGACIÓN CONSOLIDADO DEL SISTEMA UNIVERSITARIO VASCO.
EUSKAL UNIBERTSITATE SISTEMAREN IKERKETA TALDE KONTSOLIDATUA.
CONSOLIDATED RESEARCH GROUP OF THE BASQUE UNIVERSITY SYSTEM.
[slideshow=1]
Óscar Álvarez Gila, investigador de este grupo, fue invitado a participar en la mesa redonda organizada con motivo del 120 aniversario del fallecimiento de Sabino Arana Goiri, el 28 de noviembre de 2023, en la sede de la Sabino Arana Fundazioa en Bilbao.
En su intervención, habló sobre la imagen que la prensa americana ofreció sobre el personaje de Sabino Arana y la evolución de dicha imagen a lo largo del siglo XX.
El 3 de noviembre de 2023 Alberto Angulo Morales y Álvaro Aragón Ruano, invetigadores de este grupo, juntocon José Javier Pi-Chevrot, impartieron la conferencia titulada «Histoire du chocolat: son origine et son influence sur la société basque des XVIIème et XVIIIème siécles» en el Grand Salon del Hotel de Ville de Bayona, dentro de los actos de la Fiesta del Chocolate (3-5 de noviembre) organizada por la Académie du Chocolat de Bayonne y el ayuntamiento de la ciudad.
2023ko azaroaren 2an arratsaldeko 19,00etatik 20,30etara Hernaniko Biteri Kulturetxeko areto nagusian Urumea bailarako ondare natural eta historikoa ardatz izango duen Urumea Zena eta Dena. Urumeako basoak izeneko jardunaldia ospatuko da. Hiru hizlariek 15 minutuz arituko dira, gero eztabaida eta solasaldi tarte bati emateko.
Bertan, Alvaro Aragón Ruano ikerketa taldeko kidea egongo da “Urumea bailarako basoaren kudeaketa eta ustiaketa historian zehar” izenburupean eta bertan azken urteetan basogintzari buruz garatu dituen ikerketak laburbilduko ditu. Hona hemen bere partehartzearen laburpena:
Euskal lurraldeetan XIV. mendetik gutxienez basogintza enpiriko sostengarri bat ezarri zen. Hain zuzen ere, 1379an Donostia eta Hernanin arteko Mendi Zilegien inguruan ezarritako hitzarmenean basoak bitan zatitzen ziren, eremu bat burdinolen beharrei aurre egiteko eta beste eremu bat, non egur ikatza moztea edo lortzea debekatua zegoen, ontzigintzarako, bertan zeuden “arboles cruzados” zainduz eta babestuz. Aldi berean, basoen atzeratzea ekidin ahal izateko mintegiak eratuko dira baso geruza mantendu ahal izateko. Erdi Aroko Basogintza eredu hau XVIII. mendera arte iraun zuen. Eredu horretan, txaradiak eta tantaiak ziren nagusi, nahiz eta kostaldean zuhaitz motzak ere bazeuden, batez ere ontzigintzarako. Dena den, XVI. mendetik aurrera aipatutako Erdi Aroko baso eredu hori aldatzen joan zen, burdingintzaren hedakuntzak eta ontzi handiagoen eraikuntzak eredu aldaraztea ekarri zuen, XIX. mendera arte iraungo zuen Aro Berriko Baso eredu bat sortuz. Handik aurrera, mintegien indartzearekin batera, birbasotze politikari hasiera ematearekin batera, txaradiak zuhaitz motz gidatuak edo ipinabarro (“horca y pendón” adarrekin) bihurutuko dira, Gipuzkoa osoan, batik bat, XVII. mendeko bigarren erditik aurrera, eta baita Urumeako Mendi Zilegietan 1646 eta 1691 bitartean. 1756ean Cano Mucientes Korregidoreak Gipuzkoako hiribildu eta herrixkei egindako inkestan ia txaradirik ez dira geratuko eta zuhaitz lepatuak edo mugarratuak izango dira nagusi, zuhaitz tantai edo luzeekin batera. XVIII. mendean, burdinolen, Soraluzeko Errege Arma Fabrikaren, Karakasko Errege Konpainiaren eta Itsas Armada hispanikoaren beharrak asetzeko eta bermatzeko 1738ko Baso Arautegia, eta 1749ko Kapitulatu berezia ezarri ziren. Ordurako zuhaitz motzak nagusiak ziren eta birbasotze programa sakondu zen: Mendi zilegietan 1750 eta 1768 bitartean zuhaitz motz gehiago landatu ziren luzeak baino (olagizonen lobby-a nagusi baitzen Donostian eta Hernanin). Baina arazo handiak sortu ziren, basoaren eta Aro Berriko baso ereduaren jasangarritasuna kolokan jarriz: olagizonek ez zituzten ipinabarroak errespetatzen eta zuhaitz motzak gidatu gabe uzte zituzten edota zuhaitz luzeak gauean lepatu Itsas Armadarentzat erabilezinak bihurtuz; bestetik, landaketak gaizki egin eta %25 edo laurden bat galtzen ziren. Horrekin batera, udalen zorpetze prozesuak, desamortizazioek eta lehen industralizazioaren ezartzeak Aro Berriko Baso eredu horren aldatzea ekarri zuen; papergintza eta beste industrien beharrak asetzeko zuhaitz espezie arrotzak sartzen hasiko dira XIX. mendearen bukaeran (pinus radiata, Douglas izeia, alertzeak….) Baso eredu Garaikidea sortuz, egun darraina, zeinetan bertako espeziek atzera egin zuten eta kanpoko espezieak nagusitu ziren.
Juan Carlos Luzuriaga, investigador predoctoral de este grupo, fue invitado a impartir una conferencia en la sede del Regimiento de Caballería Nº 1 «Blandengues de Artigas» del ejército uruguayo, en Montevideo, el día 27 de septiembre de 2023, con el título «Los Blandengues en las invasiones inglesas».
En su exposición, Juan Carlos abordó el papel del cuerpo de Blandengues de Buenos Aires y el cuerpo de Blandengues de Montevideo en la defensa de ambas ciudades durante el episodio de la invasión inglesa del Río de la Plata, en la primera década del siglo XIX, que es el tema central de su tesis doctoral.
Paula Quijano, investigadora en formación del grupo, presenta el día 2 de mayo de 2023, en el Salón de Grados del edificio Micaela Portilla (Campus de Alava de la UPV/EHU) el libro El club de lectores, en una mesa redonda en la que también estarán presentes Nieves Saiz-Calderón, Asier Azkarraga y Miren Ariño. El acto tendra lugar a las 18:00 horas. Se puede obtener más información en este enlace.
El día 19 de abril de 2023 Óscar Álvarez Gila, investigador de este grupo, impartió por invitación del ayuntamiento de Aia (Gipuzkoa) una actividad vinculada al conocimiento de los procesos migratorios desde y hacia el País Vasco, sus impactos y sus interpretaciones. La actividad se compuso de dos partes. En primer lugar, a las 17:00 horas, se realizó una dinámica dirigido a niños de 3-7 años, en base a materiales didácticos proporcionados por ACNUR. Segundamente, a las 19:00, impartió para público adulto la conferencia titulada «Black Bascos. Euskal etorkinak ere diskriminatuak izan ziren», en la Kultur Etxea de Aia. Esta actividad se encuadró dentro del ciclo de actividades Aiako Aste Multikulturala que tuvo lugar a lo largo de la semana.
El día 17 de abril de 2023 Óscar Álvarez Gila, investigador de este grupo, impartió por invitación de la asociación «Hartu-Emanak» de Bilbao la conferencia titulada «Entre ovejas y balas. La imagen de los vascos según Hollywood», en el salón de actos de Bolunta (edificio social de Kutxabank en el Casco Viejo de Bilbao).
Eibarko udaleko Egoibarra kultura batzordeak, bere youtubeko kanalean, Oscar Alvarez Gila talde honetako kideak 2023ko martxoaren 21an Eibarko DBHko eta Batxilergoko ikasleei emandako hitzaldiaren grabaketa argitaratu du. Hitzaldi honetan Aro Berrian zehar euskaldunek esklabutzarekin garatu zituzten lotura anitzak garatzen dira, Eibartik tokian tokiko ikuspegia azpimarratuz.
El día 22 de febrero de 2022 Mikel Gómez Gastiasoro, investigador en formación de este grupo, impartirá de 13:00 a 15:00 la conferencia titulada «Imperios del comercio y de la guerra. La frontera difusa entre los negocios, la conquista y el control durante la Edad Moderna en Asia», en el aula 201 del edificio Elurreta del campus de Araba de la UPV/EHU.
El día 17 de octubre de 2022 Óscar Álvarez Gila impartió la conferencia «Portugalete(s) en el mundo», dentro de los actos del 700º aniversario de la fundación de la villa de Portugalete.
